(backanity.gov.vn) – Những năm qua, thành phố Bắc Kạn luôn xác định bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể là trách nhiệm của các cấp, các ngành và cả cộng đồng.
Nói đến Hát then – Đàn tính, rất nhiều người biết đó là điệu hát và nhạc cụ của đồng bào dân tộc Tày. Hiện nay, một số người trên địa bàn thành phố Bắc Kạn đã tự mở lớp dạy miễn phí hát then và chơi đàn tính cho người dân và các học sinh,…Điển hình như Cựu chiến binh Hà Đức Định, thôn Khuổi Chang, xã Nông Thượng hay bà Nguyễn Thị Dong, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Hát then – Đàn tính thành phố cũng vậy, mỗi khi Câu lạc bộ nhận được lời mời biểu diễn Hát then – Đàn tính, các thành viên câu lạc bộ lại tất bật chuẩn bị, tự biên, tự diễn chương trình. Không quản ngại mưa nắng hay đường xa, các thành viên câu lạc bộ lại cùng nhau lên đường đi tham gia biểu diễn tại các buổi tổng kết năm, chương trình văn nghệ, lễ hội, sự kiện của địa phương. Bởi các thành viên trong câu lạc bộ đều có chung sở thích hát then, chơi đàn tính và mong muốn được trao truyền nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình tới mọi người. Duyên dáng trong bộ trang phục áo truyền thống của đồng bào Tày với lời then mượt mà, tiếng đàn tính ngân nga trầm bổng tại điểm du lịch “Gió Bản Giềng” xã Dương Quang, thành phố Bắc Kạn, bà Nguyễn Thị Dong nói: ” Là một du khách đến biểu diễn tại điểm du lịch gió Bản Giềng, tôi rất vui và mong muốn điểm du lịch sẽ phát triển hơn nữa, để chúng tôi tiếp tục có cơ hội đến biểu diễn hát then, chơi đàn tính, giới thiệu về giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Tày.”
Cũng là những người luôn tự hào về giá trị văn hóa, trang phục riêng có của đồng bào Dao tiền, để việc giữ gìn, phát triển bản sắc trong giai đoạn hiện nay, cuối năm 2024, hơn 10 người dân trong thôn Bản Bung, xã Dương Quang yêu thích hát Pá Dung đã tự nguyện tham gia Câu lạc bộ hát Pá Dung, có cơ hội giới thiệu ý nghĩa, giá trị của làn điệu Pá Dung trong cộng đồng người Dao tiền. Tự hào về trang phục dân tộc, mong muốn luôn gìn giữ được kỹ thuật vẽ sáp ong trên bộ trang phục, gần 10 phụ nữ dao tiền Bản Bung giỏi thêu thùa thường chủ động truyền dạy cho con cháu trong nhà và bà con trong bản về kỹ thuật vẽ sáp ong trên váy áo, một kỹ thuật riêng có của đồng bào. Bà con thôn Bản Bung rất thích mặc trang phục của dân tộc mình vào các dịp lễ, tết, tiệc cưới hỏi, lễ cấp sắc…Đó là những ngày đặc biệt quan trọng trong cuộc đời người dao tiền. Bà Lý Thị Tiên, thôn Bản Bung, xã Dương Quang, thành phố Bắc Kạn chia sẻ: ” Muốn làm được bộ trang phục đẹp phải chọn được vải tốt, mềm mịn, chỉ thêu nhiều màu, mới làm nổi bật được hoa văn trên váy, áo. Phải thêu từng mũi, nếu thêu sai sẽ không thể thêu tiếp và sẽ không tạo được hình hoa văn trên vải.”
Thành phố Bắc Kạn có 05 dân tộc chủ yếu gồm: Kinh, Tày, Nùng, Dao, Hoa, và một số ít dân tộc khác. Trong lịch sử phát triển của mỗi nền văn hoá dân tộc thì trang phục vừa là sản phẩm tinh sảo do bàn tay khối óc con người tạo nên và vừa là một trong các gía trị được lưu giữ, truyền bá từ đời này sang đời khác, góp phần làm nên bản sắc văn hoá riêng của từng dân tộc. Hiện thành phố đã hoàn thành việc kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao; kiểm kê được 31 người lưu giữ và sử dụng trang phục trong các ngày lễ hội; lựa chọn 15 bộ trang phục phụ nữ Tày đưa vào danh sách đề nghị rà soát công nhận; kiểm kê kiến trúc 183 nhà ở truyền thống của dân tộc Tày, Nùng, Dao, Mông, Hoa, Sán Chay (Sán Chỉ).
Thông qua các lễ hội, nghi lễ truyền thống, trò chơi dân gian của đồng bào các dân tộc, các phong tục, tập quán, giá trị văn hóa đậm đà bản sắc các địa phương được bảo tổn, phát huy, giới thiệu rộng rãi đến mọi tầng lớp Nhân dân và du khách thập phương. /.
Triệu Biển
