Với sự đa dạng ở cả hệ động vật lẫn thực vật, cộng với vị trí đặc biệt khi nằm trong thành phố Bắc Kạn, khu rừng nghiến và thác nước tự nhiên tại Thác Giềng, phường Xuất Hóa được coi có tiềm năng rất lớn trong bảo tồn nguồn gen kết hợp du lịch sinh thái. Để bảo vệ quần thể này, UBND tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Quyết định thành lập Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng.
Cán bộ Hạt Kiểm lâm TP.Bắc Kạn cùng người dân đi tuần tra tại rừng nghiến Nà Noọc.
Năm 2019, UBND tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Quyết định số 1094/QĐ-UBND về việc thành lập Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng và xây dựng các giải pháp quản lý, phát triển kinh tế – xã hội, môi trường, khai thác tiềm năng du lịch. Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng (còn gọi là rừng Nà Noọc) cách trung tâm thành phố Bắc Kạn gần 10km, cách Quốc lộ 3 khoảng 500m. Khu có diện tích 594ha, nằm tiếp giáp giữa phường Xuất Hóa (TP.Bắc Kạn) và xã Tân Sơn (huyện Chợ Mới). Qua điều tra, khảo sát thực địa của nhiều chuyên gia cho thấy, khu rừng hiện còn 574 cây nghiến cổ thụ, đường kính mỗi cây trung bình từ 20 – 100cm. Ngoài ra, còn có nhiều cây gỗ quý hiếm như Trai, Lý, Lát hoa, Thiên Tuế… cùng các loài động vật hoang dã quý như: Rắn hổ mang chúa, tắc kè, cầy hương, khỉ mặt đỏ, mèo rừng, culi lớn… Đặc biệt, đây là khu vực rất hiếm trong cả nước có rừng nghiến mà lại có khoảng cách về vị trí địa lý gần trung tâm tỉnh lỵ.
Để bảo vệ quần thể này, năm 2019, UBND tỉnh Bắc Kạn ban hành Quyết định số 1094/QĐ-UBND về việc thành lập Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng. Mục tiêu là bảo tồn và phát triển bền vững các cảnh quan thiên nhiên có giá trị, bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên quan trọng và các loài động vật hoang dã quý hiếm; duy trì và bảo vệ giá trị môi trường, phát triển du lịch sinh thái, tăng thu nhập cho người dân sinh sống tại vùng đệm.
Hạt Kiểm lâm thành phố Bắc Kạn được giao tổ chức quản lý Khu bảo vệ cảnh quan. Theo đó, Hạt Kiểm lâm đã thực hiện công tác giao khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng người dân thôn Nặm Dất, xã Tân Sơn (huyện Chợ Mới) bảo vệ với diện tích 61ha và thành lập Tổ nhận khoán bảo vệ rừng gồm 09 thành viên thực hiện tuần tra, kiểm tra rừng định kỳ mỗi tháng 01 lần. Kinh phí hỗ trợ giao khoán bảo vệ rừng do UBND thành phố Bắc Kạn hỗ trợ.
Ông Đinh Tiến Toàn – Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm thành phố Bắc Kạn cho biết: “Công tác quản lý, bảo vệ rừng Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng được lực lượng chức năng, chính quyền phường Xuất Hóa và người dân khu vực này thực hiện hiệu quả, minh chứng là những năm gần đây không còn tình trạng người dân vào rừng khai thác gỗ và săn bắt động vật hoang dã trái pháp luật”.
Đi đôi với những giá trị đa dạng sinh học, Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng có nhiều tiềm năng để đầu tư phát triển du lịch. Khu vực này có động Áng Toòng có giá trị thẩm mỹ độc đáo, với hệ thống thạch nhũ đa dạng, là kiệt tác nghệ thuật được tạo hóa bởi tự nhiên. Động được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích danh lam thắng cảnh cấp quốc gia vào năm 2013. Thác Nà Noọc nằm ở chân đèo Áng Toòng là danh lam thắng cảnh cấp tỉnh với hệ thống thác nước tự nhiên kéo dài hơn 05km là địa điểm du lịch hấp dẫn. Khu vực còn có suối Nặm Dất và vực Xanh là các con suối từ những khe núi tự nhiên chảy về, với nguồn nước trong lành có thể tắm mát vào mùa hè.
Không chỉ tham quan, tận hưởng sự kỳ thú của tự nhiên, đến với khu vực này du khách còn được tìm hiểu những phong tục, tập quán đặc sắc, tập tục sinh hoạt mang đậm truyền thống dân tộc của các hộ dân tộc Dao xã Tân Sơn, như: Dệt thổ cẩm, làm rượu ngô men lá, tắm thuốc lá người Dao…
Nhằm khai thác tiềm năng du lịch, tại Quyết định số 1094/QĐ-UBND về việc thành lập Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng, tỉnh đưa ra các phương án xây dựng cơ sở hạ tầng theo từng giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn 2019-2025 thực hiện các dự án: Xây dựng tuyến giao thông kết nối thôn Nà Khu, rừng Nà Noọc với các khu vực khác, xây dựng khu dịch vụ, khu du lịch sinh thái, đầu tư cơ sở hạ tầng về môi trường; giai đoạn 2026-2030 thành lập vườn ươm nuôi cấy, duy trì và bảo tồn những nguồn gen thực vật quý hiếm.
Việc thành lập Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng có ý nghĩa quan trọng nhằm bảo tồn và phát triển bền vững các cảnh quan thiên nhiên có giá trị, bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên quan trọng và loài động vật hoang dã quý hiếm; duy trì và bảo vệ giá trị môi trường, góp phần phát triển du lịch sinh thái tại địa phương, tăng thêm thu nhập cho người dân sống tại vùng đệm; ngăn chặn tình trạng phát nương làm rẫy, khai thác trái phép gỗ trên địa bàn tỉnh, góp phần vào chiến lược bảo tồn các di tích văn hóa – lịch sử, bảo tồn thiên nhiên bảo vệ môi trường và phát triển bền vững./.
Hoàng Thạc
