Tổng điều tra dân số và nhà ở là một trong ba cuộc Tổng điều tra thống kê được quy định trong Luật Thống kê với chu kỳ thực hiện 10 năm một lần. Đây là cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở lần thứ 5 tại Việt Nam kể từ khi đất nước thống nhất. Tổng điều tra dân số và nhà ở là một hoạt động thống kê phức tạp với khối lượng công việc lớn từ công tác thiết kế, chuẩn bị, thu thập thông tin, xử lý, tổng hợp số liệu và công bố kết quả.
Do vậy, thành phố Bắc Kạn đã sớm chỉ đạo Chi cục Thống kê thành phố – là đơn vị trực tiếp thực hiện cuộc điều tra, sớm thực hiện chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết về nhân lực, vật lực, sẵn sàng triển khai đúng, đủ tất cả nội dung điều tra. Ngay trong năm 2018, UBND thành phố đã ra Quyết định thành lập Ban chỉ đạo (BCĐ) tổng điều tra dân số và nhà ở của thành phố Bắc Kạn; đồng thời BCĐ thành phố đã hướng dẫn địa phương thành lập BCĐ của các xã, phường.
Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức phong phú như thông qua hệ thống Đài truyền thanh thành phố, Cổng thông tin điện tử thành phố; tại các thôn tổ dán các pa nô, áp phích, lo go; trên các tuyến đường chính treo các băng rôn, khẩu hiệu… Nội dung tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của cuộc tổng điều tra, quyền và nghĩa vụ của cá nhân, hộ dân cư trong tổng điều tra. Qua đó giúp người dân nắm rõ mục đích, yêu cầu, ý nghĩa, tầm quan trọng của cuộc Tổng điều tra và có trách nhiệm cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ, chính xác theo yêu cầu của các điều tra viên; tích cực hưởng ứng hình thức điều tra bằng phiếu điện tử, phiếu trực tuyến.
Để chuẩn bị tốt cho cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, thành phố Bắc Kạn đã tuyển chọn 53 điều tra viên, 08 tổ trưởng tham gia tổng điều tra. Do điểm mới của cuộc tổng điều tra lần này là việc áp dụng công nghệ thông tin trong các bước điều tra, thông qua hai hình thức là thu thập thông tin bằng phiếu điện tử và hình thức hộ tự cung cấp thông tin trên phiếu trực tuyến nên việc tuyển chọn điều tra viên được thành phố đặc biệt chú trọng, đảm bảo tiêu chuẩn là sử dụng thành thạo các thiết bị di động như điện thoại thông minh, máy tính bảng để thamgia điều tra.
BCĐ thành phố đã ttổ chức 5 lớp tập huấn nghiệp vụ nghiệp vụ điều tra, công tác quản lý, lập bảng kê hộ cho các thành viên Ban chỉ đạo, các điều tra viên, giám sát viên ở các xã, phường; hướng dẫn phương án điều tra, công tác quản lý tổng điều tra, lập bảng kê hộ, bảng kê nhân khẩu đặc thù; phương pháp thu thập thông tin tổng điều tra… Qua đó, giúp các điều tra viên nắm được quy trình, cách vận hành trang Web điều hành, sử dụng phần mềm Capi- Phần mềm thu thập thông tin bằng phiếu điện tử góp phần đảm bảo chất lượng, hiệu quả trong cuộc tổng điều tra. Toàn thành phố có 39 địa bàn điều tra toàn bộ, 66 địa bàn điều tra mẫu và 06 địa bàn điều tra đặc thù với trên 12.000 hộ dân.
Trong quá trình chuẩn bị, BCĐ thành phố thường xuyên phối hợp với lực lượng giám sát viên các cấp tiến hành kiểm tra các khâu từ vẽ sơ đồ nền, phân chia địa bàn điều tra, lập bảng kê hộ, tập huấn nghiệp vụ và công nghệ thông tin…Qua kiểm tra cho thấy, các bước chuẩn bị đều được thành phố thực hiện nghiêm túc, đúng thời gian, đảm bảo chất lượng theo quy định.
Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 là cuộc tổng điều tra có quy mô lớn trong cả nước nói chung và ở thành phố Bắc Kạn nói riêng nhằm thu thập thông tin cơ bản về dân số và nhà ở phục vụ công tác nghiên cứu, phân tích quá trình phát triển dân số và nhà ở, góp phần phục vụ việc xây dựng, hoạch định chiến lược ổn định dân số, phát triển kinh tế – xã hội.
Theo kế hoạch, thời gian thu thập thông tin của các điều tra viên là 25 ngày, bắt đầu từ ngày 1-4-2019 và kết thúc vào ngày 25-4-2019. Tin tưởng, với sự chuẩn bị chu đáo, thành phố Bắc Kạn sẽ hoàn thành tốt các nhiệm vụ của cuộc tổng điều tra sắp tới./.